Jeziorko leśniczówka, podobnie jak i inne zbiorniki wodne tego typu w Pradolinie Wisły, powstało w dawnym zagłębieniu rzecznego koryta. Do połowy XIX wieku wokół dzisiejszego jeziorka rozciągały się rozległe mokradła nazywane „Chocholim Błotem”. Całość terenu wraz z okolicznymi lasami wchodziła w skład należącego do rodziny Potockich majątku Jabłonna. W drugiej połowie XIX w. na piaszczystym brzegu wzniesiono drewnianą leśniczówkę.
W okresie II wojny światowej w lesie na Bukowcu Niemcy dokonywali masowych egzekucji. W październiku i listopadzie 1942 r., zamordowano tu Żydów ukrywających się po likwidacji legionowskiego getta. Począwszy od 1943 r. w Lesie Legionowskim rozpoczęto przeprowadzanie potajemnych egzekucji więźniów Pawiaka.
W trakcie Powstania Warszawskiego w leśniczówce stacjonował sztab I Rejonu VII Obwodu AK „Obroża”. 4 sierpnia 1944 r. dowódca Legionowskiego Pułku AK płk Roman Kłoczkowski „Grosz” zarządził zbiórkę wszystkich powstańczych oddziałów, podczas której ogłosił zakończenie walk oraz ponowne przejście do konspiracji. Z kilkuset zgromadzonych powstańców wybrano najlepiej uzbrojonych i utworzono z nich batalion pod dowództwem por. „Znicza”, który następnie przeprawił się przez Wisłę i kontynuował walkę w ramach Zgrupowania „Kampinos”. W październiku 1944 r. Las Legionowski stał się miejscem zaciętych walk pomiędzy wojskami niemieckimi i sowieckimi.
W 1946 r. na podstawie zeznań świadków z terenu miasta Legionowa i najbliższych okolic ekshumowano 35 zbiorowych mogił. Szczątki ofiar przeniesiono na zbiorową kwaterę na legionowskim cmentarzu. W latach 50 wzniesiono na niej symboliczny obelisk upamiętniający pomordowanych mieszkańców miasta.
W okresie powojennym Jeziorko Leśniczówka stało się ulubionym miejscem odpoczynku mieszkańców Legionowa. W drugiej połowie lat 70 staraniem Mazowieckiego Kombinatu Budowlanego, popularnie nazywanego „Fabryką Domów”, teren wokół jeziorka został uporządkowany – na brzegach wybudowano drewniane wiaty wypoczynkowe, ścieżkę zdrowia oraz drewnianą scenę, na której w dni wolne od pracy odbywały się występy i potańcówki. Drewniana zabudowa przetrwała do końca lat 80 XX w.
W 2021 r. po wielu latach starań dzięki zaangażowaniu legionowskich społeczników, Nadleśnictwa Jabłonna oraz Urzędu Miasta Legionowo udało się rozpocząć rewitalizację terenu wokół jeziorka. Na brzegu ustawiono wiaty wypoczynkowe, kosze na śmieci oraz tablicę informacyjną poświęconą historii tego wyjątkowego miejsca.
Uroczyste otwarcie zrewitalizowanego terenu odbyło się 21 października 2021 r. podczas 1 Legionowskiego Marszu Pamięci.
dr Adam Rafał Kaczyński
Historyk
Pracownik Muzeum Historycznego w Legionowie
