Włączanie mieszkańców w kreowanie przestrzeni miejskiej stanowi bardzo ważny aspekt budowania społeczeństwa obywatelskiego. Dobrym przykładem tego typu działań są drobne inwestycje realizowane w ramach inicjatywy lokalnej.
Mieszkańcy najlepiej dostrzegają potrzeby lokalnej społeczności. Konieczność remontu chodnika, utworzenia placu zabaw lub miejsca do spędzania czasu przez seniorów to niewielkie projekty, które często w znaczącym stopniu potrafią wpłynąć na poprawę jakości życia w danym miejscu. Doskonałym
narzędziem do realizacji tych pomysłów jest inicjatywa lokalna, która stanowi formę współpracy jednostek samorządu terytorialnego z ich mieszkańcami, w celu wspólnego realizowania zadania publicznego na rzecz społeczności lokalnej.
Inicjatywa lokalna jest wzorcowym przykładem partycypacji mieszkańców w życiu społecznym i poprzez realny wpływ na otaczającą przestrzeń buduje postawy obywatelskie. To właśnie mieszkańcy inicjują pomysły, opracowują ich koncepcje i deklarują udział w ich realizacji.
Patrząc na przykład Legionowa – miasto wpiera mieszkańców w realizacji ich pomysłów pokrywając do 85% kosztów. Inicjatorzy zapewniają swoje 15% poprzez wkład finansowy, rzeczowy lub polegający na pracy w ramach wolontariatu. W związku z obowiązkowym wkładem własnym, inicjatorzy muszą wraz z koncepcją złożyć szacunkowy kosztorys realizacji projektu.
Złożone wnioski o realizację projektu opiniowane są merytorycznie przez Urząd Miasta Legionowo oraz Zespół ds. Wspierania Inicjatyw Lokalnych. Ostateczną decyzję o realizacji zatwierdza Prezydent Miasta oraz Rada Miasta Legionowo poprzez zmiany w uchwale budżetowej. Co roku Rada Miasta ustala rezerwę budżetową na inicjatywy lokalne – w roku 2020 wynosiła ona 500 tys. zł.
Warunkiem koniecznym do realizacji projektu jest jego dostępność dla wszystkich mieszkańców miasta – muszą one być zlokalizowane na gruntach miejskich lub na nieruchomościach użyczonych miastu. Projekt musi także wpisywać się w zadania publiczne gminy wskazane w uchwale regulującej procedurę inicjatywy lokalnej.
W minionych latach w Legionowie w ramach inicjatywy lokalnej zrealizowany został szereg drobnych, różnorodnych projektów: place zabaw, strefa relaksu i wypoczynku, infrastruktura sportowa, remonty ciągów pieszych. Projekty dotyczyć mogą także m.in.: ochrony przyrody, wodociągów i kanalizacji.
Konieczność partycypacji w kosztach, nawet poprzez pracę społeczną, przyczynia się do wzrostu poczucia odpowiedzialności za efekty. Współdziałanie mieszkańców przy inicjatywie lokalnej daje szansę na osiąganie założonych celów i nawiązywanie współpracy na rzecz kolejnych projektów służących
lokalnej społeczności.
Rafał Florczyk
Doktor nauk społecznych.
Urzędnik samorządowy.
Prezes Stowarzyszenia Inicjatyw Obywatelskich „Działamy Lokalnie”.
Prezes Towarzystwa Przyjaciół Legionowa
Obraz autorstwa pressfoto na Freepik
