Znaczna część obszaru powiatu legionowskiego wchodzi w skład Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. W każdej gminie znajdują się tereny zielone i zalesione. Wskaźnik lesistości dla powiatu jest znacznie wyższy niż dla Mazowsza i przekracza średnią krajową.
Region składa się z licznych rezerwatów oraz ponad 100 pomników przyrody. Obejmuje także tereny i siedliska o naturalnym lub mało zmienionym w stosunku do naturalnego charakterze. Liczne szlaki piesze ułatwiają poznawanie powiatu legionowskiego.
Poniżej przedstawiamy 5 pomysłów na wycieczki po parkach i pomnikach przyrody. Propozycje mają różny dystans, dlatego każdy powinien znaleźć coś dla siebie.
- Rezerwaty na terenie gminy Jabłonny (źródło: jablonna.pl).
- Rezerwat „Jabłonna” jest urozmaicony zarówno siedliskowo, jak i geomorfologicznie. Znajdują się w nim wąwozy erozyjne oraz zbiorowiska grądowe z różnymi drzewostanami.
- Rezerwat „Bukowiec Jabłonowski”- 70% pow. pokrywa roślinność lasów mieszanych z panującym dębem, udziałem sosny, buka i brzozy brodawkowatej, sporadycznie brzozy czarnej. Wiek pojedynczych dębów i buków sięga 150 lat, niektóre z nich, zwłaszcza buki, osiągają wymiary pomnikowe.
- Rezerwat „Ławice Kiełpińskie” obejmuje przeszło 7 km odcinek Wisły, na którym rzeka utworzyła liczne wyspy, przy czym w płd. części rezerwatu są to piaszczyste ławice o niskim stopniu rozwoju roślinności, będące miejscem lęgowym kolonii rybitw białoczelnych.
- Rezerwat „Kępy Kazuńskie” – Wisła na terenie rezerwatu tworzy liczne wyspy i starorzecza. Występuje tu roślinność w różnych stadiach sukcesji, od wodnej poprzez szuwarową i bagienną do lasów olszowych. Fauna rezerwatu jest bogata w ptaki wodno – błotne. Występuje tu ok. 30 gatunków lęgowych i 40 zalatujących.
Fot. Rezerwat „Bukowiec Jabłonowski”. Fot. mazowsze.szlaki.pttk.pl
- Ścieżka edukacyjna „Ptasi azyl”, Literacka ścieżka przyrodnicza oraz mapa pomników przyrody w Legionowie.
- Ścieżka edukacyjna „Ptasi azyl” znajduje się w kompleksie leśnym przy ul. Prymasowskiej. Trasa rozpoczyna się przy figurce Matki Boskiej i dwustuletnim dębie szypułkowym na rogu ulic Mieszka I i Prymasowskiej a kończy na wysokości ul. Dwernickiego. Długość trasy wynosi 1,5 km. Wszystkie ciekawostki opisane są na 7 tablicach tematycznych.
- Literacka ścieżka przyrodnicza powstała w centrum miasta. Tablice przedstawiają zieleń miejską, pomniki przyrody oraz grą edukacyjną, dzięki której można nauczyć się rozpoznawania 15 gatunków okolicznych roślin. Więcej informacji: KLIK!
- Gmina Legionowo wdrożyła interaktywną mapę (KLIK!), na której znajdują się wszystkie pomniki przyrody zlokalizowane na terenie miasta. Dzięki temu spacerowicze otrzymają bogatą informację o ponad 20 nietypowych drzewach oraz zieleni miejskiej.
Fot. Ścieżka „Ptasi azyl”. Źródło: legionowo.pl
- Rezerwat „Wąwóz Szaniawskiego” jest to malowniczo ukształtowany obszar leśny.
Na zboczu wąwozu oraz na terenie parku znajdują się okazałe pomniki przyrody. Przy pozostałościach po dworze Szaniawskich, rodzinnej posiadłości dramaturga, który urodził się w tym miejscu znajduje się okazała roślinność. Aby upamiętnić pisarza Stowarzyszenie Zegrzynek Szaniawskiego wspiera ideę odbudowy rodzinnego dworku rodziny Szaniawskich w Zegrzynku w Wąwozie Szaniawskiego, jako miejsca pracy twórczej i siedziby muzeum. Zbiera na to środki oraz organizuje corocznie Festiwal Szaniawskiego, który z założenia ma charakter interdyscyplinarny.
Fot. Wąwóz Szaniawskiego
- Wieliszewskie Łęgi
Rezerwat leśno-łąkowy znajduje się nad brzegami Jeziora Zegrzyńskiego. Położony w pradolinie Narwi, w gminie Wieliszew. Rezerwat zwany jest także „Storczykowym Gajem” jest jednym z najbogatszych stanowisk storczyka w województwie mazowieckim, ale występują tu również dereń, szakłak, kruszyna, są też pomnikowe okazy dębów. Teren jest dość zróżnicowany: poza łęgami występują tu wydmy piaszczyste, bagna, starorzecza.
Fot. Rezerwat „Wieliszewskie Łęgi”. Źródło: mazowsze.szlaki.pttk.pl
- Zespół pałacowo-parkowy w Jabłonnie (więcej informacji: palacjablonna.pl)
Jak możemy przeczytać opinię o pałacu na stronie Mazowieckiej Regionalnej Organizacji Turystycznej (MROT): „ Klasycystyczny styl autorstwa ulubionego włoskiego architekta króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, Dominika Merliniego, urzeka absolutnie wszystkich”.
Park przypałacowy w Jabłonnie obfituje w wiele gatunków drzew i krzewów. To park krajobrazowy w stylu angielskim. Zespół parkowo-pałacowy jest przestrzenią otwartą dla wszystkich, miejscem odpoczynku oraz aktywności: wycieczek rowerowych, tras dla biegaczy i chodziarzy. Turyści i mieszkańcy organizują tu także pikniki rodzinne, szkolne lekcji przyrody oraz różnego rodzaju okolicznościowe zabawy.
Fot. Pałac w Jabłonnie. Źródło: palacjablonna.pl
W tym artykule przedstawiono walory przyrodnicze i różnorodność środowiskową regionu Jeziora Zegrzyńskiego, które mogą zainteresować zarówno zapalonych przyrodników jak i turystów. Dane wykorzystane w artykule dostępne są w zaktualizowanej Strategii Rozwoju Powiatu Legionowskiego na lata 2016-2025, aktualizacja w lutym 2020 roku.
Przykłady miejsc wymienionych w artykule w mogą być inspiracją do stworzenia indywidualnej trasy spaceru.
